Havercrackers, hartige haverkoekjes (oatcakes)

In Groot-Britannië liggen ze in elke supermarkt: oatcakes. Hartige ronde havermoutcrackers. Lekker met kaas of jam, maar ook zonder beleg. Ze hebben een verrassende noot-achtige smaak. In Nederland kun je ze vinden in de heimwee-winkels voor expats, maar dankzij een recept van Janneke Vreugdenhil in NRC (30 oktober 2021), ontdekte ik dat je ze ook heel makkelijk zelf kunt maken. En de zelfgemaakte versie is ook nog eens veel gezonder: minder zout en vrij van verzadigde vetten.

Havermout zit vol extra gezonde vezels (bètaglucanen) waarvan bewezen is dat ze helpen om het cholesterolgehalte in het bloed te verlagen. Extra reden dus om havercrackers te eten als tussendoortje.

Dit recept is een iets aangepaste versie van het recept uit NRC.

(Zo’n 25 koekjes,  twee bakplaten vol.)

Ingrediënten

250 g havermout (fijne vlokken)

40 ml olie (bv sla-olie of zonnebloemolie)

ongeveer 175 ml water dat net van de kook af is

½ theelepel zout (optioneel)

Baktijd: 30 minuten bij 180 graden (fan)

En verder heb je nodig: een keukenmachine, een deegroller en een ronde koekjessteker of een glas of beker met scherpe rand

Bereidingswijze

Doe 200 gram van de havermout in de keukenmachine en maal tot het wat fijner van structuur is (zie foto).

Fijngemalen havermout

Voeg de olie toe, en schenk 125 ml heet water erbij terwijl je de machine laat draaien. Er ontstaat een deegbal.

Het mengsel begint te klonteren tot een bal.

Doe die in een kom en kneed de 50 gram haver die je apart hebt gehouden erdoor.

Deegbal

Je zult merken dat het mengsel droog begint te worden. Doe er steeds een scheutje heet water bij tot het weer soepel aanvoelt. Iets te nat is niet erg. Havermout zuigt verrassend veel water op, waardoor het deeg vanzelf weer droger wordt.

Laat het deeg vijf minuten rusten.

Dit is een mooi moment om de oven aan te zetten en voor te verwarmen op 180 graden (fan stand) en twee bakplaten te bekleden met bakpapier.

Check nu het deeg: als het te droog is geworden, kneed je er nog wat water door. Als het uit elkaar valt bij het rollen, dan is het te droog.

Leg het deeg op een vel bakpapier en rol het uit tot een lap van een paar mm dik. Als het deeg aan de roller blijft plakken, kun je ook nog een vel bakpapier óp het deeg leggen. Gebruik de koekjessteker of de beker om koekjes uit te steken. Leg deze op de met bakpapier beklede bakplaat. Dit is best even een werkje, omdat je het deeg steeds opnieuw moet uitrollen.

Zet de oatcakes in de oven en bak ze in ongeveer 30 minuten knapperig en gaar. Proef en verbaas je over hoe lekker ze zijn.

Gare oatcakes.

Fudge

Onweerstaanbare fudge, die de ultieme mix van zoet, vet en chocola is. Heerlijk als toetje of bij een kopje koffie.

Wie de ingrediënten ziet, denkt misschien: hoe kun je dat nou gezond noemen? Wij denken dat je van alles mag en kunt eten, mits vers bereid en met mate.

Toegegeven, deze fudge is zo overheerlijk, dat “met mate” wel enige zelfbeheersing vergt…

Ingrediënten

Van oorsprong is dit een non-vegan recept, maar het is gemakkelijk vegan te maken door de gecondenseerde melk te vervangen door gecondenseerde kokosmelk, en de botor door bv violife vioblok.

1 blikje (400 ml) gecondenseerde melk (staat in de supermarkt soms bij de koffiemelk en soms bij de Indonesische producten);

300 gr pure chocolade;

10 gr boter;

Eventueel een handje walnoten (verbrokkeld);

Eventueel een half zakje vanille suiker.

Bereidingswijze

Bedek een platte schaal van ongeveer 15 x 15 cm met bakpapier.

Doe de gecondenseerde melk, boter en in stukjes gebroken chocolade in een pan op laag vuur. Blijf roeren tot het een homogene gladde massa is. Niet laten koken.

Desgewenst de walnoten en/of vanillesuiker er doorheen mengen.

Giet het mengsel in de platte schaal. Af laten koelen en afdekken bv met bakpapier. Een nacht in de koelkast laten staan.

Serveren

Haal de fudge uit de schaal en snij in blokjes van ongeveer 1½ x 1½ cm. Maximaal één blokje per persoon per dag :)

Koud snijden, koud serveren en afgedekt in de koelkast bewaren.

Vrij naar Dassana, vegrecipesofindia.com

Boerenkool op z’n Indiaas

In deze verrassende “fried rice” of “nassi” of “palau” komt de smaak van de boerenkool goed uit. En het is een leuke manier om van zo’n Hollandse groente een exotisch gerecht te maken.

4 porties.

Ingrediënten

Voor de rijst:

Scheutje olie

1 verse of 2 gedroogde chilipepers

1 stokje kaneel

6 kruidnagels

4 hele kardemom

350 gram rijst

 

Voor de groente:

Scheut olie

2 teentjes knoflook, gepeld en geplet

200 gram wortel(tjes), fijngesneden of geraspt

400 gram boerenkool, fijngesneden

½ theelepel kurkuma

½ theelepel rode chili poeder

½ theelepel komijn poeder

60 gram cashew noten

60 gram rozijnen

 

Geraspte kokos

 

Bereidingswijze

1.   Doe een scheutje olie in een pan. Verhit met de hele chilipepers, het kaneelstokje, de kruidnagels en de kardemom. Roer de kruiden wat door elkaar.
Voeg water en rijst toe. Niet te ruim water want het liefst laat je het water opkoken, zodat je niets hoeft af te gieten.
Kook de rijst gaar.

2.   Intussen doe je een scheut olie in een grote bakpan of wok en verhit.
Bak de knoflook op.
Doe de geraspte wortel erbij en bak op.
Doe de fijngehakte boerenkool erbij en bak op.
Roer goed door en doe evt een deksel op de bakpan om wortel en boerenkool te laten garen. De groente mag nog licht crunchy zijn.
Voeg de komijn, kurkuma en chilipoeder toe. Roer goed door.
Maak een stukje van de bodem van de pan vrij en bak daar de cashewnoten en de rozijnen op.
Roer alles goed door elkaar.

 

3.   Doe de rijst bij de groente en roer alles goed door elkaar.

Evt garneren door te bestrooien met wat geraspte kokos. Serveer bv met dahl of tomatenchutney (zie receptenlijst van Simply Vega).

 

Palmkool (cavolo nero) en gepofte tomaatjes

Palmkoolbladeren zijn stevig en hebben veel smaak. De Italiaanse naam, cavolo nero, klinkt nog veel aantrekkelijker. Dus maken we er vandaag een Italiaans gerecht van. Niet moeilijk, wel lekker en volledig plantaardig.

Om cashewroom te maken heb je een blender of staafmixer nodig. Heb je die niet, dan kun je de cashewroom beter vervangen door sojaroom of een andere room. 

voor 4 personen

Ingrediënten

500 gram Palmkoolbladeren 

250 gram cherry tomaatjes

1 grote ui, fijngesneden

2 à 3 teentjes knoflook, fijngesneden

rood pepertje, fijngesneden

4 zongedroogde tomaten, zonodig geweekt, en fijngesneden

1 eetlepel kappertjes of plakjes zwarte olijven

100 gram cashewnoten (ongezouten!)

400 gram (volkoren) pasta

 

Bereidingswijze

Week de cashewnoten 15-20 minuten in heet water. Als je zongedroogde tomaten uit een zakje gebruikt, week deze dan ook in heet water (voor tomaten uit een potje met olie is dat niet nodig).

Doe de cherry tomaatjes in een ovenvaste schaal die je hebt ingevet met olie. Schud de schaal even, zodat de tomaatjes bedekt worden met een dun laagje olie, en maal er wat zwarte peper overheen. Zet de tomaatjes in de oven, op 180 graden, en laat zo’n 20 minuten roosteren tot ze zijn opengebarsten.

Snij de nerven uit de palmkoolbladeren, en hak deze in kleine stukjes. Snijd de bladeren in wat grovere stukken.

Kook de pasta volgens de aanwijzingen op de verpakking.

Verhit wat olie in een grote pan of wok en fruit de ui tot deze glazig ziet. Voeg dan de knoflook en het fijngesneden pepertje toe, en vervolgens de in stukjes gesneden nerven van de koolbladeren. Laat 10 minuten stoven. Roer zo af en toe, en doe er wat water bij als het dreigt aan te branden.

Ondertussen verwerk je de cashewnoten tot cashewroom. Giet de geweekte noten af, doe ze in de blender, en voeg 200 ml koud water toe. In ongeveer een minuut maakt de blender er een mooie homogene dunne crème van, met de consistentie van ongeklopte slagroom. Je kunt dit ook prima met je staafmixer doen, maar liever niet met de keukenmachine, want dan blijft de ‘room’ een beetje korrelig.

Inmiddels zijn de palmkoolnerven wat zachter geworden, en kun je de in stukken gesneden bladeren toevoegen. Deze slinken een beetje, dus er past meer in de pan dan je denkt. Roer er nu ook de zongedroogde tomaten en de kappertjes of olijven door.

Zodra de bladeren wat geslonken zijn en alles een paar minuten heeft gesudderd, voeg je de cashewroom toe. Roer goed door. Als laatste gaan de geroosterde tomaatjes uit de oven erbij. Je kunt er ook voor kiezen om deze op het bord als garnering te gebruiken.

Serveren

Dien op met de pasta. Of roer de pasta in de pan door de saus heen.

 

Geïnspireerd door aan tafel bij Anna

Haver… mout, vlokken, grutten – volgt u het nog?

Haver... Vroeger voerde ik het aan mijn pony, maar tegenwoordig eet ik het ook zelf. Door yoghurt geroerd, en in zoete en hartige baksels. Het is lekker en gezond. Haverproducten zijn altijd volkoren, dus je krijgt veel voedingsstoffen én veel vezels binnen. En haver bevat een vezelsoort die kan helpen het niveau van slechte cholesterol (LDL cholesterol) te verlagen. Haver bevat van zichzelf geen gluten, maar omdat het verwerkt wordt op plekken waar ook met andere graansoorten gewerkt wordt, kunnen er vaak toch wat gluten in zitten. 

Haver is in veel vormen verkrijgbaar, wat voor de nodige verwarring kan zorgen. Zo kocht ik in Spanje in plaats van havermout per ongeluk haverzemelen, waar ik nog nooit van had gehoord. Gelukkig kan je die ook prima door de yoghurt roeren. Maar goed, hoe zit het met al die vormen van haver?

Mijn pony at de hele haverkorrels. Lichtgele langwerpige korrels met een harde buitenkant. Die harde buitenkant, het kaf, is voor mensen oneetbaar en wordt dus altijd verwijderd. De korrel die je overhoudt na het verwijderen van het kaf heet de havergrut. Hier zit ook weer een beschermlaagje omheen: de haverzemel. In tegenstelling tot het kaf, kun je deze wel eten. Apart of als onderdeel van de havergrut. En zo kom je dan op vijf verschillende vormen van haver. 

1. Havergrutten: dit zijn de hele haverkorrels, inclusief de zemelen. Ze worden in stukken gehakt (‘steel cut’) zodat ze makkelijker te eten zijn. Deze vorm van haver is wat grover dan onderstaande vormen. Je moet er meer op kauwen, en het is minder geschikt om rauw te eten. Als je er pap van maakt, dan moet deze wat langer koken. Je kunt er ook Schotse havercrackers van bakken (oat cakes). Havergrutten zijn in Nederland voornamelijk bij natuurvoedingswinkels en online verkrijgbaar.  
2. Haverzemelen: de vliesjes om de havergrutten. Deze worden verwijderd en apart verkocht. Als je deze pure zemelen eet, krijg je iets meer eiwitten, twee keer zoveel vezels en iets minder koolhydraten binnen dan wanneer je de hele haverkorrel consumeert (in welke vorm dan ook).  Je kunt ze rauw eten, bv door de yoghurt geroerd, je kunt er pap van koken of ze verwerken in baksels. Haverzemelen zijn wat makkelijker verkrijgbaar. Bij een grotere supermarkt vind je ze waarschijnlijk wel in het natuurvoedingsschap.   

   

   Haverzemelen en havervlokken

3. Havervlokken: de grutten worden gestoomd en vervolgens geplet om havervlokken te maken. Havervlokken behouden hun ‘bite’ wanneer je ze door bv yoghurt roert. Je kunt er ook pap van maken of ze verwerken in baksels. Makkelijk verkrijgbaar.   
   
   
4. Havermout: wanneer je havervlokken nogmaals stoomt en/of plet of in kleinere stukken knipt, krijg je havermout. Havermout neemt makkelijk vocht op: als je het door yoghurt roert wordt het vrijwel direct heel zacht. Pap van havermout is snel klaar. Je kunt het ook verwerken in baksels.  Havermout vind je in de supermarkt.
     
5. Havermeel: als je havermout fijnmaalt krijg je havermeel. Het bevat minder calorieën en meer vezels dan tarwemeel. Omdat havermeel nauwelijks gluten bevat, is het populair als vervanging van tarwemeel in allerlei baksels.  

5. 
   
   
   

Voor de reizigers onder ons nog even de Engelse en Spaanse vertalingen.  

oatmeal / white oats	avena	wordt gebruikt voor alle hierboven beschreven verschijningsvormen van haver, het betekent dus niet ‘havermeel’!
groats	grañones de avena	havergrutten
steel cut oats	avena cortada con acero	in stukjes geknipte (gebroken) havergrutten
oat bran	salvado de avena	haverzemelen
rolled oats (regular/old-fashioned) / oat flakes	copos de avena / avena vieja	havervlokken
quick oats / instant oats	avena instantánea	havermout (pas op met pakken ‘instant oats’: dit kan gewoon havermout zijn, maar het kan ook allerlei toevoegingen bevatten zoals suiker)
oat flour	harina de avena	havermeel

  

Bronnen:  

(geraadpleegd op 25-02-2022) 

https://healthjade.com/is-oatmeal-good-for-you/  

https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/granen-en-graanproducten.aspx 

https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/is-havermout-gezond.aspx